Tajemnice oliwek
Zielone, czarne, czasami delikatnie fioletowe. W zalewie, wędzone, suszone, w oliwie. Drylowane lub nie. Jest tak wiele możliwości. Które oliwki są zdrowsze? Zielone czy czarne? Czy oliwki czarne i zielone to to samo? Tyle pytań i wątpliwości. Zagłębmy się razem w pasjonujący świat oliwek.
Gdzie rosną najlepsze oliwki?
Pomimo, iż fachowa nazwa tej rośliny brzmi oliwka europejska to rozprzestrzeniła się ona na całym świecie. Poza południową Europą oliwki uprawiane są w części Afryki, w Azji, w obu Amerykach, a nawet w Australii. Jej popularność jest zrozumiała. Oliwki to niezwykle zdrowa przekąska. Owoce zebrane z tych niesamowitych drzew można przekształcić w płynne złoto, czyli oliwę z oliwek.
Wszystkie oliwki są bogate w zdrowe kwasy tłuszczowe i kwas oleinowy. Nie możemy przecież wyobrazić sobie bez nich kuchni śródziemnomorskiej, a ta uważana jest za jedną z najzdrowszych na świecie.
Wyobrażacie sobie świat bez sałatki greckiej albo leniwego podgryzania chlebka kukurydzianego umoczonych w pysznej oliwie? Brr to zbyt straszne, abyśmy nadal o tym mówili. Zastanówmy się lepiej, dlaczego oliwki są zdrowe? Czy można jeść dużo oliwek i czy oliwki można jeść codziennie? Odpowiedzi na te wątpliwości dadzą nam same oliwki, a właściwie ich skład i wynikające z niego właściwości. Ale zacznijmy od początku.
Czy oliwki to owoc czy orzech?
Pewnie nie raz zastanawialiście się czy oliwki to owoc czy orzech, a może nawet warzywo? Spieszymy z odpowiedzią. Oliwki to owoce, rosnące na przepięknych i niezwykle długowiecznych drzewach oliwnych.
Wyobraźcie sobie, że drzewa oliwne, są tak cenne, że na niektórych greckich wyspach dziedziczy się nie ziemię, a właśnie drzewa oliwne. Majestatyczne i poskręcane, wręcz mityczne. Najstarsze z nich, rosnące w Grecji od ponad 2000 lat.
I dokładnie tak jest. Według mitologii greckiej pierwsze drzewo oliwne pojawiło się w wyniku rywalizacji pomiędzy Ateną – boginią mądrości a Posejdonem – bogiem mórz o to, kto obejmie patronat nad stolicą Achajów. Posejdon wbił swój trójząb w skałę, a z miejsca, w które uderzył trysnęło słone źródło. Atena natomiast miała wbić w ziemię swą dzidę, z której szybko zaczęło kiełkować drzewo oliwne ukazując najpierw srebrzyste liście, później kwiaty, które zmieniały się ostatecznie w owoce nasycone złotym płynem.
Werdykt dość szybko ogłosili mieszkańcy miasta – wybierając podarunek Ateny. Od tego też czasu drzewo oliwne stało się dobytkiem Attyki, a Atena z wdzięczności za mądry dar otrzymała na Akropolu najpiękniejszą świątynię.
Z baśniowego świata mitologii greckiej wróćmy jednak do faktów.
Kiedy owocują drzewa oliwne?
Kwitnące drzewa owoce zawiązują w miesiącach późno wiosennych. W środku lata oliwki dojrzewają na drzewie. W Grecji, w zależności od regionu, pierwsze zbiory oliwek rozpoczynają się już na początku września, a ostatnie zbiory mają miejsce nawet w miesiącu styczniu.
Oliwki zbiera się w dwóch kolorach a ich kolor zmienia się w miarę dojrzewania. Tak! Dla niedowiarków rozwiewamy wszelkie wątpliwości – jest to jeden i ten sam owoc. Owoce na początku mają kolor zielony i w miarę dojrzewania przechodzą przez fiolet, aż do apetycznego, intensywnego koloru brunatnego, czasem nawet czarnego. Czym się różnią zielone i czarne oliwki? Nie wdając się w szczegóły związane z odmianami, oliwki różnią się od siebie przede wszystkim kształtem owocu, w zależności od gatunku.
A jak smakuje oliwka?
Świeże oliwki, prosto z drzewa nie są smaczne i raczej nie nadają się do jedzenia, ponieważ mają wyjątkowo gorzki smak, czasem nawet cierpki. Do tego dość szybko się psują.
Żeby owoce drzewa oliwnego nadawały się do jedzenia należy usunąć z nich gorycz i je zakonserwować. Grecy przed konserwacją moczą oliwki w 10% solance (lub morskiej wodzie) od 3 do 5 miesięcy. Dzięki temu procesowi owoce tracą goryczkę. Po tym czasie oliwki poddawane są konserwacji. Jedni pozbawiają je pestki i nadziewają różnymi dodatkami, inni zaś kiszą oliwki w całości.
Oliwki gotowe do spożycia mają aksamitną konsystencję i smak rozanielający podniebienie. To zapewne za sprawą greckiego słońca, żyznej gleby i tradycyjnej uprawie. Grecy przywiązani do swoich sposobów uprawy ziemi, nie zmienili zbyt wiele od VII w.p.n.e., kiedy to pisał z uwielbieniem o tych oliwkach Homer. A któż miałby czelność dyskutować z geniuszem?
Jeśli spróbujecie oryginalnych greckich oliwek istnieje duże prawdopodobieństwo, że ich aromat, głębia smaku i rozpieszczenie wszystkich zmysłów na długo zapadnie Wam w pamięci.
Kiedy będziesz chciał zaskarbić sobie przychylność i uznanie swojego greckiego gospodarza, połknij pierwszą oliwkę razem z pestką. Grecy wierzą, że przynosi to szczęście i … powoduje lepsze trawienie 🙂
Oliwki zielone
Zielone oliwki zbierane są jako pierwsze. W tych niedojrzałych oliwkach kryją się tłuszcze jednonienasycone, są bogate w witaminę E i kwas oleanolowy. To właśnie te pierwsze owoce mają charakterystyczny smak. Lekko gorzki, a czasami wręcz pikantny. To z nich powstaje też oliwa ostra i z charakterystyczną goryczką nie przez wszystkich lubianą.
Oliwki im będą bardziej dojrzałe, im dłużej cieszyły się Greckim słońcem tym oliwa będzie delikatniejsza(Przeczytaj nasz artykuł o rozpoznawaniu dobrej oliwy z oliwek).
Nie można przecenić korzyści płynących z jedzenia zielonych oliwek. Masz wątpliwości czy można jeść codziennie zielone oliwki? Można! A ile można jeść oliwek dziennie? Dietetycy zalecają około 7- 10 sztuk dziennie, a już taka porcja zmieni Twój obiad w smakowitą ucztę.
To już wiemy, ale niecały świat kręci się wokół oliwek zielonych. Zobaczmy, co daje jedzenie oliwek czarnych?
Oliwki czarne
Wszystkie rodzaje oliwek są zdrowe, jednak nieznacznie różnią się wartościami odżywczymi oraz właściwościami prozdrowotnymi. Czarne oliwki zebrane już jako w pełni dojrzałe owoce są mniej gorzkie, bardziej energetyczne i kaloryczne. W Grecji zazwyczaj mówi się o oliwkach brunatnych, każda mieni się innymi odcieniami, w zależności od proporcji słońca i cienia.
Te oliwki również obniżają stres oksydacyjny, zawierają żelazo i wapń oraz wpływają korzystnie na układ krwionośny. Jednak oliwki czarne, wydrążone, tracą wiele swoich atutów.
Moczone w solance oliwki zawierają dużo sodu, dlatego trzeba zachować umiar. Jednak w prawdziwych oliwkach czarnych znajdziemy całe bogactwo ich smaku i prozdrowotną bombę witaminową. Oliwki Kalamon (nazwa pochodzi od odmiany drzewa oliwnego) uprawiane na Peloponezie są uważane za jedne z najlepszych na świecie.
Oliwki Kalamon w naszym sklepie
Właściwości oliwek
Prozdrowotne wartości odżywcze oliwek znane są w rejonie morza śródziemnego od tysiącleci. Właściwości przeciwutleniające sprawiają, że są one naturalnym środkiem ochrony przed nowotworami. Dieta bogata w świeże oliwki dostarcza organizmowi cenne minerały oraz jest doskonałym źródłem witaminy E i A. Jednak to obfitość witamin z grupy B wpływa na jej właściwości przeciwzapalne, zmniejsza ryzyko miażdżycy oraz usprawnia przepływ krwi.
Regularne jedzenie oliwek pomaga zapobiegać chorobom serca oraz uszkodzeniom wątroby.
Mikroelementy zawarte w oliwkach owocach drzewa oliwnego powstrzymują stres oksydacyjny, a co za tym idzie spowalniają proces starzenia. A któż z nas nie chciałby zachować młodości na zawsze? Dlatego warto sięgnąć również po wyborną oliwę z oliwek.
Grecy od początku swojej historii uważają, że oliwa z pierwszego tłoczenia jest naturalnym środkiem przeciwbólowym oraz wspomaga proces regeneracji mikrouszkodzeń. Tak, tak dobrze Wam się wydaje. Nie tylko spożywanie oliwy przynosi wymierne korzyści, ale i nacieranie nią ciała.
Wydawałoby się to absurdalne, a jednak tłuszcz zawarty w oliwkach pomaga w utrzymaniu zdrowej sylwetki, redukcji tkanki tłuszczowej i prawidłowych wynikach badań krwi. Za przykład niech posłużą Wam pierwsi olimpijczycy, którzy nacierali się się oliwą tuż przed zawodami.
Oliwki a cholesterol
Silny przeciwutleniacz, jakim są oliwki wspomaga perystaltykę jelit, leczy przewlekłe stany zapalne oraz pokonuje wolne rodniki. Jest to niezwykle ważne, ponieważ to właśnie wolne rodniki utleniają cholesterol. Niewystarczająco chronione przed tym arterie zapychają się wywołując miażdżycę i inne choroby układu krążenia.
Warto jeść oliwki, aby powstrzymać utlenianie cholesterolu i neutralizowanie negatywnych procesów zachodzących w tkance tłuszczowej. Mówiąc wprost warto jeść oliwki ! oliwki i oliwa z oliwek dbają o Twój organizm, a Ty jesteś piękny i młody. Nie wierzysz? Czytaj dalej, a dowiesz się czy na diecie można jeść oliwki.
Oliwki a dieta
Dieta bogata w oliwki oraz w oliwę z oliwek jest dla nas naprawdę korzystna. Dietetycy już dawno rozgromili mit dotyczący tłuszczu w naszej diecie. Ważne jest, aby był to tłuszcz zdrowy! Wartości odżywcze takie jak żelazo, wapń, miedź czy nawet kwas foliowy sprawią, że będziesz czuł się jak młody bóg.
Cenne witaminy oraz inne właściwości oliwek i oliwy z oliwek usprawniają pracę naszych mięśni oraz co równie ważne, pracę naszego mózgu. Nie szukaj, zatem wymówek. Za obiad ukoronowany oliwkami podziękuje Ci i ciało i umysł.
Czas na Twój ruch
Kiedy już wiesz, czym różnią się oliwki zielone i oliwki czarne możesz śmiało przystąpić do gotowania. Sam przekonaj się, jaki smak ma oliwka. Pamiętaj jednak – kupuj zawsze te z pestką, od sprawdzonych dostawców, nie z marketu. Prawdziwe oliwki mają aromat głęboki i zapadający w pamięć, nie są mdłe czy papierowe w smaku.
Każdy Grek uważa, że pestka to serce oliwki. I tylko takie serwują swoim gościom i sami zajadają się nimi w najlepsze.
Dodatkowym atutem przeczytania artykułu jest fakt, że teraz możesz brylować na imprezach. Serwując greckie potrawy możesz opowiadać do jakiej grupy żywności należą oliwki albo dlaczego warto je jeść. Owoc drzewa oliwnego może na stałe wpisać się w twój jadłospis.
Rozmiłuj się w oliwkach, a oliwa z oliwek zastąpi Ci niezdrowe rafinowane oleje czy tłuszcze zwierzęce.
Znasz już rodzaje oliwek i ich właściwości. Próbuj, aż znajdziesz swoje ulubione. Nie bój się oliwek – smacznego i na zdrowie!